Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, eylül ayı itibarıyla 12 aylık ortalamalar dikkate alındığında, tüketici fiyatları yüzde 18,27, yurt içi üretici fiyatları yüzde 26,44 arttı.

Geçen yılın aralık ayına göre de tüketici fiyatları yüzde 8,42, yurt içi üretici fiyatları yüzde 6,53 yükseldi.

Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), eylülde ağustos ayına göre yüzde 0,99, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,26 artış kaydetti. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) ise ağustosa göre yüzde 0,13, Eylül 2018’e kıyasla da yüzde 2,45 arttı.

Eylülde yüzde 9,26’ya gerileyen yıllık enflasyon, Temmuz 2017’den sonra yeniden tek haneyi görmüş oldu.

Beklentiler

AA Finans Enflasyon Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistlerin eylül ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 1,34 olmuştu. Ekonomistlerin yıl sonu enflasyon beklentisinin ortalaması ise yüzde 12,99 olarak belirlenmişti. 

TÜFE, eylülde bir önceki aya göre yüzde 0,99, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 8,42, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 9,26 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 18,27 artış gösterdi.

Ana harcama grupları itibarıyla eylülde aylık bazda en yüksek artış yüzde 2,15 ile konut grubunda görülürken, giyim ve ayakkabıda yüzde 2,13, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 2,09, alkollü içecekler ve tütünde yüzde 1,79 artış kaydedildi. 

Eylülde ana harcama grupları itibarıyla endekste en çok düşüş gösteren grup yüzde 0,60 ile gıda ve alkolsüz içecekler olurken, eğlence ve kültürde yüzde 0,53, haberleşmede yüzde 0,07 düşüş gerçekleşti.

Yıllık değişimler 

TÜFE’de yıllık bazda en yüksek artış yüzde 43,86 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda görüldü. Bunu yüzde 15,41 ile sağlık, yüzde 14,98 ile çeşitli mal ve hizmetler, yüzde 14,87 ile lokanta ve oteller, yüzde 14 ile eğitim izledi.

Geçen ay endekste kapsanan 418 maddeden 42’sinin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 292’sinin ortalama fiyatlarında artış, 84’ünün ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.

Özel kapsamlı TÜFE göstergeleri

İşlenmemiş gıda ürünleri, enerji, alkollü içkiler ve tütün ile altın hariç TÜFE’de, eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0,99, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 7,95, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 8,90 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 17,56 artış gerçekleşti.

Özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi göstergelerine bakıldığında, eylülde aylık bazda en yüksek artış yüzde 1,33 ile “İşlenmemiş gıda, alkollü içecekler ve tütün ürünleri hariç (TÜFE)” göstergesinde görüldü.

Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), eylülde bir önceki aya göre yüzde 0,13, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 6,53, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,45 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 26,44 yükseldi.

Sanayinin 4 sektörünün bir önceki aya göre değişimleri dikkate alındığında madencilik ve taş ocakçılığı sektöründe yüzde 0,86, imalat sanayi sektöründe yüzde 0,05 düşüş olurken, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımı sektöründe yüzde 3,02 ve su temini sektöründe yüzde 0,23 artış gerçekleşti.

Geçen ay bir önceki aya göre en fazla artış yüzde 5,46 ile tütün ürünleri, yüzde 4,12 ile kok ve rafine petrol ürünleri, 3,08 ile ağaç ve mantar ürünlerinde (mobilya hariç) görüldü. Buna karşılık söz konusu dönemde ham petrol ve doğal gaz yüzde 9,53, diğer ulaşım araçları yüzde 3,79, kağıt ve kağıt ürünleri yüzde 1,6 ile bir önceki aya göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu.

Ana sanayi gruplarında eylülde aylık en fazla artış yüzde 2,7 ile enerjide gerçekleşti.

Tüketici fiyatlarında en fazla artış İzmir’de 

Eylülde yıllık bazda fiyatlar ülke genelinde yüzde 9,26 artış kaydetti.

İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması (İBBS) 2’nci düzeyde bulunan 26 bölge içinde, aylık bazda en yüksek fiyat artışı yüzde 1,29 ile “İzmir”, 12 aylık ortalamalara göre ise yüzde 21,41 ile “Şanlıurfa, Diyarbakır” bölgesinde gerçekleşti.

Yıllık bazda en yüksek artış da yüzde 10,98 ile “İzmir” bölgesinde gözlenirken, bu bölgeyi yüzde 10,81 ile “Van, Muş, Bitlis, Hakkari” izledi. En düşük fiyat artışı ise yüzde 7,29 ile “Gaziantep, Adıyaman, Kilis” bölgesinde kaydedildi.