Türkiye’nin emlak piyasası bu raporda

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) işbirliği ile hazırlanan ilk rapor Eylül 2017’den Aralık 2020 sonuna kadar olan dönemi inceliyor. Bundan sonra her ay düzenli olarak paylaşılacak raporun ilk sayısı, konut piyasasının canlanmasında düşük faizli konut kredilerinin önemli rolüne işaret ediyor.

sahibinden.com; emlak pazarındaki gelişmeleri takip etmek için istatistiki veri sağlamak ve gayrimenkul alıcı ve satıcıları ile emlak profesyonellerine yol göstermek amacıyla hazırlanan “Konut Piyasası Görünümü” raporunun ilkini yayınladı. BETAM işbirliği ile sahibinden.com’un Emlak kategorisindeki veri havuzu analiz edilerek hazırlanan raporların ilki, kiralık ve satılık konut ilanlarının cari ve reel fiyat ile yayından kaldırılan ilanların yaşam sürelerine dair gelişmeleri inceliyor.  Analizler Türkiye genelinde, iller düzeyinde ve ucuz konutlar-lüks konutlar ayrımında yürütüldü. 

Satış fiyatları son üç yılda %50 artış gösterdi

Satılık konut ilanlarındaki m2 fiyatları 2017 Eylül-Aralık 2020 döneminde Türkiye genelinde %50 artış gösterdi. Üç büyük ilde en yüksek artış %60 ile İzmir’de görülürken, Ankara’da %50, İstanbul’da %40 olarak gerçekleşti. Bununla birlikte 2017 Eylülden pandemi dönemine kadar azalan reel satış fiyatları, geçen bahardan bu yana artışa geçti ve kayıplar önemli ölçüde telafi edildi. 

2020 Aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre konut ilanlarındaki satış fiyatları %34,2 oranında artmıştır. Böylece 2019 Aralık ayında m2 cinsinden satılık konutların ilan fiyatları 2.624 TL iken 2020 Aralık ayında 3.521 TL’ye yükselmiştir.

Satılık konut ilanlarında Aralık 2020’de bir önceki yılın aynı ayına göre cari fiyatlarda (ilan fiyatları) büyükşehir statüsündeki 30 il içerisinde, en yüksek artışların kaydedildiği iller: %60,6 ile Mardin, %57,1 ile Aydın, %55,3 ile Diyarbakır, %52,7 ile Muğla ve %52,1 ile Kahramanmaraş’tır. En düşük artışların kaydedildiği iller ise Trabzon, Kocaeli, Ordu, İstanbul ve Tekirdağ olmuştur. Fiyat artışı bu illerde %24 ile %30 arasında kalmıştır.

2020 yılına kadar yatay seyreden satılık ilan sayısı ve satılan konut sayıları pandemiden sonra hızlı bir şekilde artmıştır. Rapor, bu dönemde uygulanmaya başlayan düşük faizli konut kredilerindeki büyük artışın satılık konut piyasasına canlılık getirdiğini ortaya koydu.

Raporda tanımlanan Ucuz Konutlar ve Lüks Konutlar ilan satış fiyatları, 2017 Eylül ayından 2020 Aralık ayına dek enflasyonun altında bir artış yaşamış olsa da, lüks konutların ilan fiyatlarındaki artış son aylarda hızla artarak enflasyon artışını yakalamıştır. 2020 yılının Aralık ayında ucuz konutların ilan m² fiyatı ortalama 1.922 TL iken lüks konutların ilan m² fiyatı ortalama 10.585 TL olarak belirlenmiştir. 2020 yılının Haziran ayında kamu bankalarının vermeye başladığı düşük faizli konut kredilerinin lüks konutların reel fiyatlarında çok hızlı bir toparlanmaya neden olduğu, buna karşın ucuz konutların kredi genişlemesinden lüks konutlar kadar etkilenmediği görülmektedir.

Kiralar ve satış fiyatları 2017’den bu yana artışta

Raporun başlıca bulgularına göre 2017 Eylül ayından itibaren kiralar artan bir seyir izledi. Kiralık konut ilan m2 fiyat verileri 2020 Aralık ayında yıllık olarak fiyatların %19 oranında arttığını gösteriyor. 2019 Aralık’ta 12,9 TL olan kiralık konut ilan m2 fiyatı 2020 Aralık ayında 15,4 TL’ye yükseldi. Üç büyük ilde son bir yılda en yüksek kira artışı %24 ile İstanbul’da olurken, İzmir’de %18 ve Ankara’da %10’luk bir artış görüldü. 

Büyükşehir statüsündeki 30 il itibarıyla kiralık konut ilan fiyatlarında en yüksek artışın kaydedildiği il %45,3 artışla Diyarbakır olurken, Kahramanmaraş, Şanlıurfa, Mersin ve Sakarya’da %33,7 ile %38,6 arasında gerçekleşmiştir. En düşük artışlar ise Van, Antalya, Ankara, Erzurum ve Bursa’da görülmüştür. Bu illerde ilanlardaki yıllık kira artışı %5 ile %13 arasında kalmıştır.

Raporda kiralık ilan sayılarının normalleşme sürecinin başlamasıyla birlikte artışa geçtiği dikkat çekiyor.

Haziran’da uygulanmaya başlanan düşük faizli konut kredisi desteğinin kiralık konut piyasasına da canlılık getirdiği ve yaz aylarında kiralanan konutların toplam kiralık konut sayısına oranının %19’a kadar yükselerek dönemin en yüksek noktasına ulaştığı görülüyor. 

Raporun tamamına erişim için: https://betam.bahcesehir.edu.tr/wp-content/uploads/2021/01/2020-01-29-Konut-Piyasasi-Görünümü.pdf